نمونه چارت سازمانی (یا نمونه ساختار سازمانی )

نمونه چارت سازمانی (یا ساختار سازمانی ) یک نمودار درختی است که نمایشگر بخشهای مختلف یک شرکت است. هر کسب و کاری چه کوچک مانند مشاغل خرد باشد و چه متوسط مثل شرکت باشد و چه بزرگ مانند سازمانهای عظیم باشد، نیاز به چارت سازمانی دارد.

چارت سازمانی یک ابزار قوی برای رصد کردن واحدها، سمت ها و فرایندهای موجود در هر شرکتی است. تهیه و تدوین چارت سازمانی معمولا در حوزه مدیریت ( مانند هیئت مدیره ) انجام می گردد. البته برای طراحی و تدوین ساختار سازمانی خیلی از شرکتها از خدمات مشاوره استفاده می کنند.

نحوه تهیه و تدوین چارت سازمانی

ساختار سازمانی از ابعاد مختلف بایستی تحت بررسی قرار گیرد. فرد یا گروهی که اقدام به تهیه و تدوین چارت سازمانی می کنند، بایستی ابتدا موارد مهم را که در ادامه این مقاله نوشتیم را رعایت کنند.

نکات مهم در طراحی و تدوین ساختار سازمانی مندرج در ادامه مطلب به شما کمک می کند تا یک چارت سازمانی کارآمد ایجاد کنید. معمولا کارشناسان و علاقمندان بدنبال اطلاعات و دانش طراحی و تدوین چارت هستند.

انواع چارت سازمانی

چارت سازمانی اصولا به دو دسته اصلی تقسیم می شوند. برای طراحی یک چارت سازمانی ابتدا باید ببینید که کدام یک از دو نوع ساختار را قصد طراحی دارید.

• چارت سازمانی بر اساس واحد

• چارت سازمانی بر اساس فرآیند

یک سری از کارشناسان چارت سازمانی را بر اساس واحدهای شرکت شکل دهی می کنند. آنها متقدند که هر سازمانی متشکل از واحدهای مختلف کاری هستند. این واحدها دارای یک سلسله مراتبی هستند که در چارت سازمانی بر اساس و احد چیده می شوند. اما یکسری از کارشناسان دیگر معتقدند که چارت سازمانی بایستی بر اساس فرایندهای سازمان تهیه و تدوین گردند.

چارت سازمانی بر اساس فعالیت شرکت

طبعا هر شرکت و سازمانی زمینه فعالیت خاص خود را دارد. برای ترسیم ساختار سازمانی توجه به زمینه فعالیت شرکت اهمیت زیادی دارد. البته درسته که شرکتها واحدهای فراوانی دارند. اما اکثر شرکتها با ادبیاتهای مختلفی نامگذاری واحدهای خود را انجام می دهند. آنها از الفاظ مختلفی استفاده می کنند. خیلی از این شرکتها واحدها و فرآیندهای مشترکی دارند که هر شرکت آن را با یک عبارت متفاوت ذکر می کند.

طبقه بندی شرکتها بر اساس زمینه فعالیتشان باعث ایجاد نظم و تفکر واحد در طراحی نمودار سازمانی می گردد. آقای مهندس مجید کریمی علویجه ( پدر علم ایزو در ایران ) شرکتها را با هر زمینه فعالیتی به چهار دسته زیر تقسیم می کند.

شرکتهای بازرگانی با فعالیت خرید و فروش

مجموعه های تولیدی با فعالیت تولید محصول

شرکتهای پیمانکاری با فعالیتهای پروژه محور

سازمانهای خدماتی با فعالیتهای خدماتی و سرویس دهی

در ادامه به تشریح هر یک از 4 نوع شرکت فوق می پردازیم.

نمونه چارت سازمانی شرکت بازرگانی

شرکتهای بازرگانی ذاتا کار تجارت می کنند. کار تجارت و بازرگانی دارای دو فرایند اصلی خرید و فروش هستند. در زیر یک نمونه نمودار سازمانی نمایش می شود. کارشناسان طراحی می توانند از نمونه چارت سازمانی شرکت بازرگانی زیر الگو برداری نمایند. این چارت نمونه ای از صدها چارت سازمانی طراحی و تدوین شده توسط مرکز سیستم کاران می باشد.

همچنین فایل VISIO چارت سازمانی مذکور جهت استفاده شما عزیزان قابل دانلود است.

دانلود رایگان فایل Visio نمونه چارت سازمانی شرکتهای بازرگانی

برای دریافت فایل Visio با مرکز تماس حاصل بفرمایید

نمونه چارت سازمانی شرکتهای تولیدی

مجموعه های تولیدی همواره در حال تولید محصولات هستند. فرایند اصلی آنها حول محور تولید می چرخد. مابقی فرآیندها، فرایندهای پشتیبانی فرایند اصلی تولید هستند. در نمودار سازمانی شرکتهای تولیدی نیز این موضوع اهمیت دارد. در نمونه چارت سازمانی شرکت تولیدی که در زیر وجود دارد. فایل Visio همین چارت در قسمت پایین آن برای دانلود رایگان و الگو برداری قرار دارد.

دانلود رایگان فایل Visio ساختار سازمانی شرکتهای تولیدی

برای دریافت فایل Visio با مرکز تماس حاصل بفرمایید.

نمونه چارت سازمانی شرکتهای پیمانکاری

شرکتهای پروژه محور معمولا جهت پیشبرد فرایندهای اجرایی پروژه خود در یک محدوده زمانی خاص اقدام می کنند. این شرکتها حجم سازمانی شان متناسب با حجم پروژه بزرگ و کوچک می گردد. هر چه حجم و تعداد پروژه ها بیشتر باشد دارای ساختاری عظیم تر هستند. برای همین اکثر کارشناسان برای طراحی و تدوین شرکتهای پروژه محور دچار مشکل می شوند.

مرکز سیستم کاران 79165-021 جهت سهولت تهیه و تدوین ساختار سازمانی چنین شرکتهایی اقدام به ارائه نمونه چارت سازمانی شرکتهای پیمانکاری در فرمت عکس و در فرمت Visio ارائه می گردد. جهت تهیه فایل Visio با مرکز تماس بگیرید.

دانلود رایگان فایل Visio ساختار ( چارت ) سازمانی شرکتهای پیمانکاری

برای دریافت فایل Visio با مرکز تماس حاصل بفرمایید.

نمونه چارت سازمانی شرکتهای خدماتی

سازمانهای خدماتی دارای طیف گسترده ای از انواع و اقسام فرایندها هستند. این مجموعه ها با تنوع زیاد نوع کسب و کارشان خیلی نمودار سازمانی مختلفی دارند.

نمونه چارت سازمانی شرکتهای خدماتی که در زیر وجود دارد، تنها برای یکی از این تیپ شرکتهاست. لذا شما بایستی با دانلود فایل Visio آن تغییرات مورد نیاز خودتان را اعمال نمایید.

دانلود رایگان فایل Visio ساختار سازمانی شرکتهای خدماتی

برای دریافت فایل Visio با مرکز تماس حاصل بفرمایید.

سطوح ساختار سازمانی

چارت سازمانی اصولی بایستی دارای سطوح و سلسله مراتب سازمانی باشد. منظور از سطوح سازمانی، باکس های هم ردیف در چارت سازمانی است. مثلا مدیر عامل بالاترین سطح ساختار سازمانی است. سطح دوم، به کلیه معاونان یا مدیران پایین تر از سطح مدیرعامل است. همین طور سلسله وار مدیران زیر دست معاونتها در سطح سوم تعریف می گردند. هر چه سازمان مذکور دارای ابعاد بزرگتری باشد، دارای سطوح و سلسله مراتب بیشتری نیز هست.

رعایت سلسله مراتب سازمانی در تهیه و تدوین نمودار سازمانی بایستی لحاظ گردد. تعداد سطوح و نامگذاری سطوح بر عهده مدیران تصمیم گیر هست. نامگذاری سطوح سازمانی شامل معاونت، مدیریت، مسئول، کارشناس و … مرسوم است.

چارت سازمانی و شرح وظایف

تعیین مسئولیت ها و اختیارات و شرح وظایف، ارتباط تنگاتنگی با چارت سازمانی دارد. تعریف شرح وظایف مطابق با نمونه فرم شرح وظایف – شناسنامه شغل گام بعدی در مهندسی ساختار سازمانی است. تعریف شرح وظایف معمولا در سازمانها باعث بروز تنش بین کارکنان می گردد. مخصوصا در شرکتهایی که از ابتدا چنین ساختاری را تعیین نکردند. چون وقتی یک ساختار بدون سیستم شکل می گیرد، کارکنان به همان ساختار سنتی و قدیمی خو می گیرند.

اخذ گواهینامه ISO و تدوین چارت سازمانی

دریافت گواهینامه ایزو ، شرکت را وادار به ایجاد ساختار سازمانی اصولی می کند. شرکتها جهت اخذ گواهینامه ISO اقدام به تدوین چارت سازمانی برای مجموعه خود می کنند. چون در بندهای استاندارد ISO 9001 بندی تحت عنوان مسئولیتها و اختیارات وجود دارد. در راستای اجرای همین بند از استاندارد سیستم مدیریت کیفیت باید ساختار سازمانی تهیه و تدوین گردد. مانند سایر الزامات که بایستی مستندسازی گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد سایر مستندات ایزو کافیست بر روی دانلود رایگان مستندات ایزو کلیک نمایید.

چارت HSE چیست؟

چارت سازمانی HSE شاید عبارتی باشد که خیلی به گوش کاربران می خورد. عبارت ساختار سازمانی HSE معمولا توسط کارفرماها از پیمانکاران درخواست می گردد. پیمانکاران وقتی در یک مناقصه شرکت می کنند، سازمان مناقصه گزار در تکمیل اسناد مناقصه از آنها ساختار سازمانی HSE می خواهد.

گواهینامه HSE برای مناقصات درخواست غالب شرکتهای پیمانکاری و هدف اصلی آنعاست. چارت سازمانی HSE یا چارت HSE مانند چارت سازمانی معمولی است. با این تفاوت که فقط مبین اجزای ساختاری، فرایندی، واحد و افراد شاغل در واحد HSE است.

چارت HSE هر شرکتی می تواند شامل مدیر HSE ، مسئول ایمنی و بهداشت ، مسئول محیط زیست ، افسرهای HSE ، افسرهای ایمنی ، سوپر وایزرهای HSE و ایمنی ، کارشناس ایمنی یا HSE ، کاردان ایمنی یا HSE ، پرچمدارها و مراقبین و بازرس های ایمنی و HSE و غیره باشد. گاهی اوقات یک سری شرکتها مانند مجموعه سپاهان HSE تخصصشان تدوین چارت ایمنی هست.

مهندسی سازمان، ساختار سازمانی

علوم مهندسی سازمان شامل علومی است که باعث ایجاد یک سازمان اصولی و مبتنی بر سیستم میگردد. گام اول در هر شرکتی برای مهندسی سازمان همان چارت سازمانی است. تجربه و مشاهدات نشان می دهد که بزرگترین مشکلات هر شرکتی در راستای مهندسی سازی شرکتشان، نمودار سازمانی است.

مهندسی سازمان بواسطه تهیه و تدوین ساختار سازمانی امروزه مورد توجه خیلی از شرکتهاست. باید دقت کرد که چارتهای سازمانی سنتی از مدلهای مدیریتی جزیره ای به سمت مدیریت سیستماتیک در حال تغییر است. یکی از علائم پویا بودن هر شرکتی، اعمال تغییرات در چارت سازمانی متناسب با مقتضیات روز است.

نمودار سازمانی ، خلاصه کلام

چارت سازمانی نشان دهنده ساختار تشکیلاتی سازمان هست و روابط بین فرایندها و واحدها را بصورت ساختاری شماتیک نمایش میدهد.

چارت سازمانی ، حیطه نظارت و اختیارات مدیران رامشخص مینماید. کارکنان نیز با ساختاری شماتیک درک میکنند در کدام گروه یابخش ازسازمان فعالیت مینمایند. تحت نظارت و سرپرستی کدام مدیر هستند. باید پاسخگوی کدامیک ازمدیران باشند.

استاندارد ایزو 9001 ، چارت سازمانی را بصورت فرایندی میبیند. بدین منظور اگر فردی دو یا سه وظیفه یافرایند کاملا مجزا انجام دهد بایست ما به ازای هرکدام فرایندهای محوله آیتمی در چارت سازمانی وجود داشته باشد.

مرکز اطلاع رسانی سیستم کاران در راستای اعتلای فرهنگ اطلاع رسانی در خصوص استانداردهای مدیریت کیفیت ISO9001 ایزو 9001 نمونه چارت سازمانی را در اختیار علاقمندان حوزه استاندارهای مدیریت کیفیت گواهینامه ایزو 9001 ( گواهینامه ISO9001 ) قرار داده است.

بامادر ارتباط باشید…