استاندارد ISO و انواع ISO ها

استاندارد ISO و انواع ISO ها دغدغه متقاضیان اخذ ایزو هست. اخذ گواهینامه ایزو ، صدور استاندارهای ISO ، شناسایی مراجع صدور گواهینامه ایزو ، چگونگی دریافت ISO همواره ازجمله مباحثی بوده صاحبان صنایع ، کارفرمایان ، شرکتهای خدماتی وتولیدی راواداربه جستجو دراین زمینه میسازد. ISO مخفف International Organization For Standard( سازمان استاندارد جهانی ) ست ، سازمانی خصوصی وغیردولتی ست ، مقرآن درژنو سوئیس میباشد. عده ای نیزمعتقدندکه ISO مخففIsometric( هم اندازه ) و Isonomy (منطبق ) ست. و بیانگر انطباق عملکرد سازمانها با الزامات و اصول گفته شده ست. استانداردهای ایزو شامل تمامی فعالیتهای تولیدی خدماتی ، ساخت وساز … میباشد. هدف ایزو تدوین استانداردهاییست. وسعی برآن دارد فعالیت های اقتصادی ، بازرگانی ، خدماتی رادرسطح بین المللی بااستانداردهای مطرح شده انطباق دهد وازاین طریق آسانتر ، سریعتر امن ترو درستتر انجام گیرد. استانداردهای ایزوهم ازتولیدکنندگان ومصرف کنندگان حمایت میکند.

اطلاع از نحوه اخذ ایزو

لازمه دریافت ایزو ISO ، آشنایی با استاندارد ISO و انواع ISO ها، شناسایی مراجع صدور گواهینامه ایزو، کاربرهای استاندارد ISO و انواع ISO ها میباشد برای تحققش بایدبه مطالعه و جستجوی صحیح در این زمینه پرداخت. عده ای به اشتباه ایزو ISO بصورت IZO میشناسند و این نشان دهنده اینست که مطالعه در این زمینه برای تمام اقشار ضروریست . اگر کالایی خریداری میکنید، بسته بندی آنرا بادقت بررسیISO 9001:2015 ، ISO 14001:2015 ،OHSAS 18000 ، CE و…رامشاهده میکنید. هرکدام ازاینها مفهوم خاصی دارند و مختص بچیز خاصی هستند. بطورمثال نشان CE برای کیفیت محصولات میباشد و انطباق محصول بااستانداردهای اروپایی رانشان میدهد.

قبل از استاندارد گرفتن چه چیزهایی را باید درنظر گرفت ؟

جهت اخذگواهینامه ایزو قبل از هر اقدامی بایدسوالات زیررا پاسخ دهیم. هدف ماازگرفتن گواهینامه ISO چیست، گواهینامه ایزو رابرای ارایه کجامیخواهیم ، وقت وهزینه هارابررسی کنید ، از کدام مراجع صدور گواهی نامه ایزو بایداقدام شود ، مراجع صدورگواهینامه ایزو ISO چطوررتبه بندی میشوند، مراجع صادرکننده گواهینامه ایزوچطور اعتباردهی میشوند.

مراجع صادرکننده گواهینامه ایزو ( CB )

مراجع صدور گواهینامه ایزو CB نامیده میشود. درواقع مراکزی هستند‌که روند پیاده سازی استاندارها رادرسازمان شما تاییدمیکنندوگواهینامه صادر میکنند. حدود400 CBدرایران با برند هاو قیمتهای مختلف فعالیت میکنند. انتخاب درست لازمه اش کسب آگاهی دراین زمینه ست. گروهی از CB هابصورت مستقل و گروهی تحت نظر مراجع بالادست فعالیت دارند . هرچه سطح اعتباری مراجع صدور گواهینامه ایزوبالاتر، سخت گیری بیشتر ، زمان بیشتری صرف میشود وهزینه بالاتر است.

وقتی گواهینامه ISO از یک مرجعی صادر میشود بدین معنی ست که این CBپیاده سازی استاندارد رادرسازمان تایید کردند. CB معتبر بایدتحت نظر ABمعتبری باشد.

CB ها تحت نظر چه مراجعی اعتبار سنجی میشوند ؟

AB ها مراجع بالا دست CB هاهستند. درواقعمراجعی هستندکه CB هارا اعتباردهی میکنند. AB مخففAccreditation Body است. این مراجع یادولتی هستند یاخصوصی. بدین معنی CB هابه AB ها درخواست میدهندوAB، CB راارزیابی ودرنتیجه رتبه بندی میکند. AB ها آن CBرادر سایت خودشان ثبت میکنند. هرکشوری حداقل یک AB دولتی دارد وبعضی ازکشورها مانند آمریکا وکشورهای اروپایی چند AB دارند.

ABدولتی ایران سازمان ملی تایید صلاحیت ایران )NACI( است . نهاد AB آلمان داکس( DAKKS )، انگلیس یوکس( UKAS ) ، ABهای کشور آمریکا IAS– ANSI – ANAB میباشد. AB های معتبررادرسایت IAF میتوانیم پیگیری کنید.

گواهینامه های اکریدیت ونان اکریدیت چیست ؟

هنگامیکه گواهینامه رااز یک CB دریافت میکنیم لوگوی CBموردنظر درگواهی نامه مشخص است واین لوگو اعتبار گواهینامه میباشد.اگراین CB تحت نظر AB باشد ، آرم AB نیز درکنار CB آورده میشود. زمانیکه گواهی نامه رااز CB ایی تحت نظرABباشد دریافت کنیم ، گواهینامه موردنظر اکریدیت ( تاییدشده ) واگر CB تحت نظر ABاعتباردهی نشده باشد گواهینامه نان اکریدیت (تایید نشده ) است.

NACI چیست ؟

NACI سازمان سازمان ملی تایید صلاحیت ایران نامیده میشود. ومراجع صادرکننده گواهی نامه را اعتباردهی و تایید میکند. درواقع AB دولتی درایران NACI است.

مفهوم IAF چیست ؟

IAF مخفف ( International Accreditation Forum ) انجمنی بین المللی ست AB هارا اعتبار سنجی میکند، ازاعتبار بسیار بالایی برخوردار هستند. یعنی AB ایکه IAF ای باشد نسبت AB ایی که I AFای نیست. سخت گیری بیشتری دارد، هزینه بیشتری و سطوح اعتباری بالاتری دارد.

AB های معتبر درسایت IAF ثبت میشوند ومیتوان ازسایت www.iaf.nu آنهارا پیگیری کرد.

استاندارد مدیریت کیفیت ISO 9001

سیستم مدیریت کیفیت ( ایزو 9001 ) راهر شرکتی باهرزمینه فعالیت تولیدی ، خدماتی ، پیمانکاری … قبل از سایر استانداردها میتوانند پیاده سازی کنند. استاندارد ایزو 9001 بستری فراهم میکند تاسازمانها،خط مشی خود را با الزامات ISO 9001 منطبق سازند.سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001 عوامل مختلفی ازقبیل نیروی انسانی، فعالیتها،تجهیزات ولوازم وارتباط نیروی انسانی باآنها رابرای تولید یک محصول،یا ارائه یک خدمت مدیریت میکند. رضایتمندی مشتریان ازمهمترین اهداف ایزو 9001 میباشد. اصطلاح کیفیت باعبارتی نظیر ضعیف ، خوب یاعالی مطرح میشود. به بیان دیگر سازمان، استراتژی ( فعالیتهایی برای دستیابی اهداف سازمان ) را طوری طرحریزی میکند، تابهبود سطح کیفی ورضایت مشتریان راشامل شود.

استاندارد مدیریت زیست محیطیISO 14001

استاندارد ISO 14001 ، سیستم مدیریت زیست محیطی میباشد. سیستم مدیریت زیست محیطی بخشی ازسیستم مدیریت یکپارچه IMS ست. درواقع مجموعه ای ازفعالیت هاشامل خط مشی زیست محیطی سازمان رامشخص ودر راستای بهبود بخشی آن عمل میکند، میباشد. هدف استقراراین استاندارد ایجاد سیستم مدیریت زیست محیطی برای توجه و حفاظت محیط زیست میباشد. دامنه فعالیتش کلیه صنایع، بانک ها ،آژانس های هواپیمایی وحتی شهرهاست ،ودر واقع صنایع وشرکتها ملزم اجرایی کردن این استاندارهاهستندومیتواند برای تمامی سازمانها بدون درنظرگرفتن کوچکی وبزرگی ،تولیدی یاخدماتی بودن آنها مورد استفاده قرارگیرد. استاندارد فوق کیفیت محصول وارائه خدمات رااز نظر هماهنگیش باالزامات زیست محیطی وحفظ آن بیان مینماید.

سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ISO 45001

سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ISO 45001 ، شامل مدیریت ایمنی وسلامت حرفه اي(شغلی )است، هدفش ایجاد یک سیستم مدیریت ایمنی وسلامت حرفه اي مفیدوکارآمدبراي سازمانهاست تااهداف ایمنی و سلامت حرفه اي واقتصادي راعملی نمایند.

استاندارد ISO 45001 ، سبب میشود تاسازمان خط مشی واهدافش رابا درنظرگرفتن واطلاعات مربوط ریـسک ایمنـی و سلامت حرفه اي ، ایجادو اجرا نماید. این استاندارد باهدف بکارگیري درسازمانها باهر نوع فعالیت و ابعادي و با شرایط مختلف جغرافیایی ، فرهنگی و اجتماعی سازگار می باشد .

سیستم مدیریت یکپارچه IMS چیست ؟

IMS مخف Integrated Management System میباشد. استقرار سه سیستم مدیریت کیفیت ایزو9001 ، سیستم مدیریت زیست محیطی ایزو14001و مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ایزو45001 بطور همزمان وتلفیق این سیستمها ، سیستم مدیریت یکپارچه راایجاد میکند. به اختصار آنرا IMS گویند.

HSE – MS به‌چه معناست ؟

در صورتیکه سازمانی سیستم مدیریت زیست محیطی ( ایزو 14001 ) ومدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ) ایزو 45001( رامستقر سازد میگوییم گواهینامه HSE – MS را دارد. در واقع پایه واساسش تلفیق دو سیستمISO 14001  و ISO 45001 است. Hse ازسه كلمه health–safetyو environment ( بهداشت ، ایمنی ، محیط زیست ) گرفته میشود .HSE – MS  مخفف Health , Safety Environment Management System  به معنی سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست میباشد.

سیستم مدیریت ایمنی در صنایع غذایی ISO22000

استاندارد ایزو 22000 استاندارد سیستم مدیریت ایمنی در صنایع غذایی است. ایزو تخصصی مواد غذایی وخاص صنایع غذایی میباشد.سازمانهایی که‌فعالیت‌شان به‌زنجیره موادغذایی مانند شرکتهای بسته بندی مواد غذایی ، کترینگها ، رستورانها ، حمل و نقل موادغذایی و هرفعالیتی که‌مربوط به‌زنجیره مواد غذایی باشند میتوانند این ایزو رادریافت کنند. طبق این استاندارد محصولاتشان دارای کیفیت و عاری از نقض و آلودگی هستند.

HACCP ( Hazard Analysis Critical Control Point ) تجزیه و تحلیل خطرات ، ریسک (ها) و شناخت و کنترل بحرانست. استاندارد HACCP استاندارد آمریکایی ست. هسپ نیز مختص صنایع غذایی است و زیر مجموعه ISO 22000 ست. موارد خطر آفرین راشناسایی و کنترل میکند و کیفیت محصول راارتقا میبخشد.

سیستم مدیریت صنایع نفت،گازوپتروشیمی ISO/TS 29001

ISO/TS 29001 سیستم مدیریت صنایع نفت،گازوپتروشیمی میباشد. دربخشهای تولید ، نصب و طراحی محصولات وکنترل عملیات درصنایع نفت،گازوپتروشیمی ست. اخذ گواهینامه ISO/TS 29001 مزیتی برای شرکت کنندگان درمناقضات درزمینه صنایع نفت،گازوپتروشیمی میباشد. این استاندارد ازبروز آلودگی وایجاد ضایعات جلوگیری میکند. ریسک ها رامدیریت وکیفیت راارتقا میبخشد. صنایع نفت،گازوپتروشیمی ریسکها وخطرات فراوانی دارد. لذا توجه به ISO/TS 29001 بسیار حایز اهمیت است.

سیستم مدیریت امنیت اطلاعات ISO27001

ایزو27001 سیستم مدیریت امنیتاطلاعات میباشد. درواقع سیتستمی رااجرا وپیاده سازی میکند. سیستم مذکوربه مدیریت امنیت اطلاعات کمک میکند. قبل ازاقدام اخذ گواهینامه ایزو27001 برای گرفتن ISO9001 سیستم مدیریت کیفیت باید اقدام شود. گواهینامه ISO27001 با استاندارد مدیریت خدمات IT یا ISO 20000متفاوت است. برای اخذ گواهینامه سیستم مدیریت امنیت اطلاعات ISO27001 باید با استانداردهای مربوط به مدیریت خدمات IT پیاده سازی شود.استانداردISO27001 محیط امن اطلاعاتی ایجادکرده و مانع از خروج اطلاعات از سازمان میشود. هزینه و ریسکها راکاهش میدهد، اعتماد مشتریان به سازمان راافزایش و نقض های امنیتی راکاهش میدهد.

سیستم مدیریت رضایتمندی مشتریان ISO10001

ISO 10001 سیستم مدیریت رضایتمندی مشتریان میباشد. رضایت مشتریان از جمله اهداف مدیریت ست که در استاندارد 9001 نیزعنوان شده . ایزو10001 بصورت تخصصی راهکارها و دستورالعملهایی راعنوان میکند که‌در اثر اجرایی کردن آنهامیتوان رضایتمندی مشتریان رااز سازمان بهبودبخشید. قبل ازپیاده سازی ISO10001 باید سیستم مدیریت کیفیت ISO9001 راپیاده سازی کرد.سپس در راستای مشتری مداری ایزو10001 رااجرایی نمود. با رعایت ایزو10001 میتوان نواقض مجموعه راشناسایی و درجهت بهبودآن اقدان نمود.

سیستم مدیریت رسیدگی به شکایات مشتریان ISO10002

ISO10002 سیستم مدیریت رسیدگی به شکایات مشتریان ست. در استاندارد ISO 9001 نیز رسیدگی ومدیریت شکایات مشتریان عنوان شده. لازمه پیاده سازی ISO 10002 اجرایی کردن ISO 9001 میباشد. طبق ایزو 10002 هنگامی که مشتری شکایت خود را عنوان کند تا زمان رسیدگی، پیگیری، عملکرد صحیح برای رفع مشکل و جلب رضایت مشتری الزاماتی عنوان شد. اجرایی کردن ISO 10002 سبب بالا بردن رضایت مشتریان وجلب اعتمادآنها‌‌به سازمان خواهد بود. توجه کنید که اظهار نظر مشتریان وانتقادآنها سبب بالارفتن سطح کیفی سازمان ست، لذا توجه به شکایات و تلاش برای جلب رضایت و برطرف سازی مشکلات موجود که سبب نارضایتی مشتریان ست باعث بالابردن سطح کیفی و ارتقاء سازمان خواهدبود و باید ازین فرصتها به نحواحسن استفاده شود.

سیستم مدیریت سنجش رضایتمندی مشتریان ISO10004

ISO10004 سیستم مدیریت سنجش رضایتمندی مشتریان ست. دراستاندارد ISO9001 نیز رسیدگی و مدیریت شکایات مشتریان عنوان شد. لازمه پیاده سازی ISO 10004 اجرایی ISO9001 میباشد. ایزو 10004 تلاش میکند ، تا‌نظر واقعی مشتریان دررابطه باخدمت یا محصولی راجویا شود. مواردیست که مشتری لب به شکایت بازنمیکند سکوت مشتریان همواره نشان دهنده رضایتمندی شان نیست. لذا طبق دستورالعملها و قواعد ISO 10004 مامیتوانیم نظرات واقعی مشتریان رادریابیم. توجه کنید که اظهار نظر مشتریان وانتقادآنها سبب بالارفتن سطح کیفی سازمان ست، لذا توجه شکایات و تلاش برای جلب رضایت و برطرف سازی مشکلات موجود سبب نارضایتی مشتریان ست باعث بالابردن سطح کیفی و ارتقاء سازمان خواهدبود و باید ازین فرصتها به نحواحسن استفاده شود.

تهیه کننده: سرکار خانم مهندس ماجده آبکار

مرکز مشاوره و اطلاع رسانی سیستم کاران باداشتن کادری کارآزموده شما رادر دریافت انواع گواهینامه های ایزو ، تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران ، گواهی ce و… راهنمایی مینماید علاوه بر مطالب مندرج درسایت میتوانید از مشاوره های حضوری و تلفنی مجموعه نیز بهره مند شوید .

باما درتماس باشید

مطالب مهم دیگر مرتبط با این مقاله

دریافت گواهینامه ایزو ISO

اخذ گواهینامه ایزو

گواهینامه ایزو – ۷۹۱۶۵-۰۲۱ – اخذ ایزو – گرفتن ایزو – دریافت ایزو