نمودار فرآیند عملیاتOPC( Operation Process Chart )

OPC ( Operation Process Chart )نمودار فرآیند عملیات میباشد. ارزیابی کار وزمان ازموارد مهم درمهندسی صنایع میباشد. اهداف آن به‌قرار زیرست:

انتخاب بهترین روش کار

پیاده سازی روش منتخب

مشخص کردن زمان مناسب برای انجام کار

فعالیت درزمینه آموزش کارکنان

منظم کردن سیستم‌های پرداخت حقوق و دستمزد و هماهنگ سازی آنها

ارزیابی کار و زمان را به‌دو صورت ارزیابی کار و ارزیابی زمان انجام میدهیم .

درارزیابی کار ماطرح و شیوه انجام کار رابیان میکنیم. برای اینکار باید مجموعه عملیات­های انجام شده یک فرآیند را به‌طور ساده و قابل فهم به‌کمک نمودار و نقشه بیان کنیم. درابتدا ماباید اطلاعات راگردآوری نموده و پس ازآن مجموعه اطلاعات را مرتب نماییم . برای مرتب نمودن اطلاعات از ابزار هایی نظیر نمودار فرآیند عملیاتOperation Process Chart ( OPC )و نمودار فرآیند جریان Flow Process Chart ( FPC ) و… استفاده میکنیم.

تهیه نمودارهای فرآیند عملیاتOPC بهترین روش برای مرتب نمودن و نظم بخشیدن به‌اطلاعات جمع آوری شده میباشد. بدین صورتکه اطلاعات جمع آوری شده را‌در قالب چارت و نمودار بصورت مرتب و مشخص بیان و تجزیه تحلیل میکنیم ،سپس دررابطه بالزوم تغییر یا‌‌عدم تغییر آن‌تصمیم میگیریم.

نمودار فرآیند عملیات OPC( Operation Process Chart )اولین ابزار جهت نظم بخشیدن به‌اطلاعات مستند میباشد.و عملیات و بازرسی ها در‌فرآیندهای خدمانی یا تولیدی را نشان میدهد. در اکثر فعالیت‌های خدماتی و تولیدی ازنمودارهای OPC و FPC استفاده میشود.

درارزیابی کار و زمان مابا مفاهیمی نظیر عملیات ، بازرسی که‌خود بازرسی کمی و کیفی تقسیم میشود راداریم .

عملیات : عملیات رادر نمودار فرآیند عملیات بادایره نشان میدهند. مجموعه تغییرات فیزیکی و شیمیاییعملیات نام دارد ، در مواد اولیه و فرآیندهای اولیه شاهد آن هستیم .

بازرسی : بازرسی درفرایندهای خدماتی و تولیدی بمعنای تطبیق دادن فرآیندبا استاندارهای مشخص شدست. بدنبال‌آن هستیم تادریابیم که‌فرآیندهابا استاندارها تطابق‌ دارند یا‌ندارند. بازرسی رادر نمودار OPC باعلامت مربع نشان میدهیم. در فرآیندهای خدماتی و تولیدی به‌دو صورت کیفی و کمی انجام میشوند.

بازرسی کمی : بازرسی کمی همانطور که‌از نامش مشخص است‌با اعداد و ارقام بیان میشود. درواقع‌به اعداد و ارقامی که‌در استانداردها مشخص شده توجه میکند.

بازرسي كيفي : بازرسی کیفی نیزبه بررسی چگونگی فرآیندهای کیفی میپردازد و کیفیت کاررا بازرسی میکند. درواقع بررسی ها بصورت چشمی انجام میشود.

جدول فرآیند عملیات تمامی اطلاعات ازجمله مراحل تولید ، مواد اولیه ، قطعه نهایی ، ماشین آلات و ابزارها، زمان و لوازم جانبی رامشخص میکنیم. جدول فرآیند عملیات نمونه تکمیل شده برگه عملیاتی ست. تمامی مراحل ساخت یک قطعه و محصول از ماده اولیه تا محصول نهایی و بازرسی آن در مراحل مختلف و چگونگی اتصال این قطعات را در نمودار جدول فرآیند عملیات ثبت میکنند.

OPC نشان دهنده تاخر و تقدم عملیات و بازرسی های انجام شده در فرآیند ساخت و مونتاژ است. در واقع ترکیب جدول فرآیند عملیات و نمودار مونتاژ نمودار فرآیند عملیات OPC است.

حمل ونقل ، تاخیر و انبار را در OPC نمی آوریم.

OPC درحقیقت مستنداتی راکه بمعرفی مراحل تولید و فرآیندها میپردازد جمع آوری ومنظم میکند. OPC رابصورت نمودار درختی میتوان تهیه کرد. نمودار OPC مشخص میکند هریک‌از محصولات چه‌اجزایی دارند و‌اجزا از‌چه مواد اولیه و قطعاتی بوجود آمده و مراحل را‌که پشت سر گذاشته‌اند مطرح میکند. واحد مهندسیفرآیند عملیات OPC راتنظیم میکند.

درنمودار فرآیند عملیات ازخطوط عمودی و افقی استفاده میشود. خطوط عمودی نشان دهنده جریان عمومی فرآیند و خطوط افقی رازمانی استفاده میکنیم که‌قطعه یا ماده جدید بخریم ودر جریان تولید اضافه کنیم.

چنانچه محصولی ازچندین قطعه تشکیل شده باشد جز اصلی رادر سمت راست و قطعات جانبی رادر سمت چپ می آورند.

نامگذاری بازرسی‌ها و عملیات رادر سمت راست نمودار مینویسم. برای بررسی فرآیند نمودار آن را شماره گذاری میکنیم. شماره گذاری ها از راست و بالا به پایین است. خطوط عمودی و افقی نباید باهم تداخل داشته باشند. در صورت لزوم خط افقی را بحالت برآمدگی بالای خط عمودی نشان میدهیم .

نام نمودار ، شماره نمودار ، شماره قطعه ، شماره نمودار ، شماره کارگاه ، روش پیشنهادی ، تهیه کننده ، تاییدکننده ، تاریخ رسم نمودار را در بالای نمودار ذکر میکنیم.

مراحل رسم نمودار OPC

نوع فرآیند یا قطعه وکارش را بدرستی مشخص میکنیم.

عملیات و بازرسی‌ها رافهرست بندی و شرح آنها درجدول فرآیند عملیات میاوریم.

ازسمت راست وازگوشه شروع به‌رسم آن میکنیم. ابتدا قطعه اصلی به‌همراه مشخصاتش باخط افقی وارد فرآیند تولید میکنیم.

چگونگی عملیات روی قطعه اصلی باتوجه‌به مراحل آن‌درسمت راست هر شکل ( مربع یادایره ) درخط عمودی ، مینویسیم .

عملیات روی قطعه اصلی را ادامه میدهیم تا قطعه فرعی به‌آن ملحق شود. الحاق قطعه فرعی بارسم یک خط افقی ازچپ به‌راست که‌خط قائم راقطع میکند نشان میدهیم. عملیات رابه ترتیب جریان کلی فرآیند شماره گذاری میکنیم.

کاربرد نمودار فرآیند عملیات OPC

نمودار فرآیند عملیات OPC و برگه عملیاتی روش انجام کار رامشخص میکند وهر فرد مسئول موظف است طبق این دو جدول عمل کند.

نمودار فرآیند عملیات OPC از منابع اطلاعاتی مهم برای آنالیز و بررسی داده‌ها و شناسایی آنهاست.

عملیات و کارهای انجام شده بر روی هر بخش یاقطعه ای درهنگام تولید جز به جز مطرح وبا رسم خط افقی ازچپ به‌راست که‌خط قائم راقطع میکند نشان داده میشود.

دقت کنید عملیات باید به‌ترتیب گزارش شود وتمام جریان‌های کلی شماره گذاری یا کدبندی شوند.

در نمودار فرآیند عملیات OPC تمامی قطعات فرعی رابصورت افقی ازچپ به‌راست به‌جریان اصلی اضافه میکنیم . چنانچه شرط جدیدی رابخواهیم دررابطه بافرآیندی اضافه کنیم وسمت راست نتوانیم اینکار راانجام دهیم ، توضیحات لازم را بین خطوط افقی روی فرآیند اصلی می آوریم.

درتجزیه وتحلیل نمودار او پی سی کیفیت محصول نهایی و هزینه‌های تولیدی راباید درنظر گرفت.

هزینه های تولیدی راباید کاهش و کیفیت راافزایش یادرحد قابل قبولی نگاه داریم درغیر اینصورت نمیتوانیم مشتریان خود راحفظ کنیم. اولویت باکیفیت محصول ست حتی اگر هزینه‌ها بالا برود کیفیت نباید کاهش یابد.

تحلیل و آنالیز نمودار فرآیند عملیات OPC بصورت پرسش و پاسخ میباشد.

طرحریزی قطعات ، ماشین آلات و کارخانه‌ها چگونه ست ؟

نوع فرآیندها و هدف عملیات به‌چه صورتی میباشد ؟

شرایط کاری چگونه است ؟

تمامی این‌موارد میتوانند روی فاکتور کیفیت و هزینه‌ها تاثیرگذار باشد.

درهر عملیات باید بدانیم توسط چه‌کسی ، کجا ، کی و چه‌زمانی انجام میشود. دررابطه باماشین آلات ،اپراتور انجام دهنده آنها و محل استقرارش را باید در نظرگرفت. تمام موارد باید روی نمودار اولیه آورده ودر نهایت اصلاح و بهبود شود. تولید اولیه همواره بهترین تولید نیست.

نمودار فرآیند جریان Flow Precess Chart ( FPC )

نمودار فرآیند جریان FPC چگونگی فرآیند راتجزیه و تحلیل میکند. و فرآیند جریان کار رابه ساده ترین زبان برای مابیان میکند. FPC اطلاعات گردآوری شده راگردآوری، تجزیه ، تحلیل و بهترین روش برای انجام کاررا بیان میکند. ساز و کار نمودار فرآیند جریان همانند نمودار فرآیند عملیات OPC است بااین تفاوت که 5 آیتم دارد.

تفاوت نمودار فرآیند OPC و FPC چیست ؟

در نمودار فرآیند جریان علاوه برعملیات و بازرسی سه بخش دیگر شامل : حمل ونقل ، انبار و تاخیرات نیزوجود دارد.

انبار : نگهداری قطعات و کالاها درمکان مشخص است . بااین شرط که‌خروج محصولات ازآن نیازمند مجوز است ، انبار درنمودار باعلامت مثلث نشان داده میشود.

تاخیرات : هنگامی‌که انجام عملیات و بازرسی بعدی برنامه ریزی شده به‌صورت فوری میسر نباشد تاخیر راداریم . تاخیر با علامت Dنشان داده میشود.

حمل و نقل : جابجایی قطعات وکالاها راطبق برنامه حمل و نقل گویند. بااین شرط که‌جزء عملیات یا بازرسی نباشد. حمل و نقل را با فلش نشان میدهیم.

در واقع نمودارهای OPC و FPC چگونگی فرآیند راتجزیه و تحلیل میکند و اطلاعات گردآوری شده را طبقه بندی و تجزیه و تحلیل میکند و بهترین روش برای انجام کاررا بیان میکند.

مرکز مشاوره و اطلاع رسانی سیستم کاران بامشاوران کارآزموده درزمینه سیستمهای مدیریتی ، اجرا و پیاده سازی آنهاشما راراهنمایی و یاری مینماید.

باما درتماس باشید…