PDCA چیست؟ چرخه دمینگ

چرخه دمینگ PDCA( Deming Cycle ) ابزاری مدیریتی است‌.اولین بار درسال 1930 توسط والتر شوارت مطرح شد بعدها توسط شاگرد وی دمینگ درچهار مرحله عنوان شد، ودر نهایت ژاپنی‌هابه تکمیل آن‌پرداختند. تفاوت اصلی مدل دمینگ و مدل ژاپنی‌ها این‌بود‌که دمینگ اهمیت تاثیر متقابل و مداوم برنامه ریزی ، طراحی ، تولید و فروش برای‌جلب رضایت مشتریان میسنجید اما بعدها آن‌رابه تمامی بخش‌های مدیریتی تعمیم دادند. ژاپنی‌ها بودندکه‌ چرخه دمینگ رابه چرخه برنامه ریزی ، اجرا ، کنترل و عمل تبدیل کردند. تاازاین چرخه درتمامی موارد و شرایط استفاده کنند.

چرخه مستمر دمینگ PDCA روش موثر و ساده‌ای برای‌حل مسائل ، مشکلات و مدیریت تغییرات است. چرخه دمینگ رادر سیستم‌های مدیریتی ایزو ها نظیر ، ایزو 9001 ، ایزو 14001 و… داریم . چرخه دمینگ Deming Cycle ایده هارا قبل ازاجرا تضمین میکند. چرخه دمینگ درتمام محیط‌ها برای‌معرفی محصولات جدید، بازاریابی و… قابل استفاده است.

PDCA بصورت چرخه پویا طراحی شده است. بطوریکه آخرین گام مرحله قبلی اولین گام مرحله بعدی است. واین چرخه بصورت مستمر باهدف رسیدن به‌بهبودی درسازمان انجام میگیرد. باتوجه‌به استمرار کیفیت فرآیندها ، باید مجموعه کارهای انجام شده رابطور مستمر تجزیه و تحلیل کرد ودر صورت لزوم تغییرداد، نتیجه تغییرات‌باید بررسی و آزمایش شودتابه بهترین شیوه و روش‌های رسیدن به‌موفقیت دست یابیم.

کاربرد چرخه دمینگ PDCA چیست؟

دمینگ مدلی برای‌بهبود مستمر میباشد.

چرخه دمینک برای طرحریزی یک فرآیند ، محصول یاخدمت است.

فعالیت‌های سازمان براساس فازهای چرخه دمینگ PDCA ارزیابی میشود.

به‌کمک دمینگ ( پی دی سی ای ) داده هارا جمع آوری، تجزیه و تحلیل میکنیم و براساس اولویت بندی‌ها مشکلات تعیین و ریشه‌یابی میشود.

چرخه دمینگ ازچهار فاز تشکیل شده‌است. درواقع پی دی سی ای مخفف Plan برنامه ریزی ، Do اجرا ، Check تجزیه و تحلیل ، Act یعنی اقدام وعمل میباشد. که‌به شرح زیراست :

فاز اول دمینگ : برنامه ریزی Plan : در فاز اول چرخه دمینگ یا همان برنامه ریزی Plan باید مشکلات موجود را بدرستی شناسایی کنیم. با توجه‌به خط مشی سازمان و نیاز مشتریان ، اهداف و فرآیندهای لازم‌را مشخص میکنیم و برنامه ریزی انجام میدهیم که‌هدف ماچیست ؟ چه‌کار باید انجام دهیم؟ دراین مرحله بخش هایی که‌اولویت بیشتری دارند مشخص میکنیم. میتوانیم بااستفاده ازچارت‌ها و نمودارها این بخش‌ها راپیدا ودرجهت بهبودآن تلاش کنیم.از نمودار استخوان ماهیFishbone diagram که‌نشان دهنده رابطه علت و معلولی میباشد برای‌کشف مشکلات و مسائل موجود میتوان استفاده کرد.

فاز دوم دمینگ :اجرا Do : مشکلات رادر مقیاس کوچک شبیه سازی میکنیم و راهکارهای ممکن رابرای آن‌درنظر میگیریم. بهترین راه حل رامشخص کرده آن‌را بصورت آزمایشی در یک محدوده جغرافیایی محدود پیاده سازی میکنیم. در مرحله اجرا Do به‌ایجاد ایده‌ها و راه حل‌های جدید میپردازیم. منظور ازاجرا درمرحله Do اجرای کامل نیست تنها تست یا سعی است. اجرای اصلی درمرحله Check صورت میگیرد.

فاز سوم دمینگ : تجزیه و تحلیل Check : درفاز تجزیه و تحلیل Check اثربخشی مجموعه کارهای صورت گرفته ، اطلاعات جمع آوری شده رامی‌سنجیم تابدانیم چه‌تاثیری روی فرآیندها داشته و نتیجه آن رابررسی میکنیم. این مرحله بسیار مهم و حیاتی است. دربازه زمانی کوتاه بررسی میکنیم که‌اجرا تغییرات چه‌تاثیری داشته است. آیا واقعا ارزیابی‌ها و تغییرات منجر به‌بهبود شده؟ استفاده ازنمودارهای گردش کار دراین مرحله مفید است. راه حل‌های آزمایشی رابادقت می‌سنجیم.

فاز چهارم دمینگ : اقدام Act : زمانیکه‌از چرخه دمینگ PDCA برای‌بهبود مستمر استفاده می‌کنیم نیازبه بازگشت به‌فازهای قبلی داریم تاآنهارا بهبود ببخشیم. بااستفاده‌‌از چرخه PDCA اقدامات لازم جهت بهبود رابصورت اقدامات اصلاحی ویا اقدامات پیشگیرانه اجرایی میکنیم.

درویرایش استانداردها نظیر ISO 9001 ، ISO 14001 … ازسال 2000 به‌بعد ، چرخه دمینگ PDCA مطرح شد. اجرای چرخه دمینگ به‌منظور بهبود مستمر درفرآیندهای سازمان و اجرای تغییرات بسیار مفید است.

دریافت رایگان نمونه مستندات ایزو از کانال تلگرامی شرکت systemkaran@

نویسنده: سرکار خانم ماجده آبکار

مرکز مشاوره و اطلاع رسانی سیستم کاران باداشتن سابقه اجرایی و کادری مجرب درزمینه پیاده سازی ، اجرا سیستم های مدیریتی شما رابرای‌کسب اطلاعات بیشتر یاری مینماید.

باما درتماس باشید