دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات

دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات مجموعه ای از رویه ها، فرآیندها و استانداردهایی است که برای محافظت از سلامت و ایمنی افرادی که با ماشین کار می کنند طراحی میگردند.

ایمنی کار با ماشین آلات، دستگاه ها و تجهیزات ثابت و متحرکه مجموعه قوانینی است که برای اطمینان از ایمنی افراد یا افرادی که با ماشین آلات کار می کنند، وضع می شوند. همچنین مجموعه الزاماتی که به ایمنی افراد اطراف انواع دستگاه ها و تجهیزات و ماشین آلات می پردازد. به همین جهت دستورالعمل ایمنی کار با ماشین آلات در روش اجرایی کنترل عملیات یکی از دستورالعملهای کاربردی محسوب میگردد.

دستورالعمل ایمنی در کار با دستگاه ها یا ماشین آلات نظر به تنوع بالای انواع ماشین آلات می تواند خیلی مفصل و دارای گستردگی زیادی باشد. ایمنی کار با هر یک از این دستگاه ها می تواند یک سری الزامات عمومی و یک سری الزامات خاص آن ماشین داشته باشد.

دستورالعمل ایمنی کار با ماشین آلات که ما بصورت نمونه براتون قرار دادیم برای تعدادی ماشین و دستگاه خاص تدوین گردید. شما می توانید از این نمونه روش اجرایی ایمنی در ماشین آلات الگو برداری نمایید. سپس با توجه به اینکه فایل word را در اختیار دارید، آنرا ویرایش نمایید.

مقاله دستورالعمل نگهداری و تعمیرات ماشین آلات ، در رابطه با ایمنی در ماشین آلات بسیار می تواند به کاربران در جهت ایمنی کار با دستگاهها کمک کند.

در پایان نمونه ای از دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات در قالب word را برای شما قرار دادیم.

1-  هدف :

هدف از تهیه اين دستورالعمل ایمن سازی محیط کار و محافظت از نیروی انسانی و پیشگیری از حوادث ناشی کار با ماشین آلات و ماشین افزارها می باشد.

2- دامنه كاربرد :

دستورالعمل حاضر در کلیه کارگاه هایی که از ماشین آلات ذکر شده در این دستورالعمل استفاده مینمایند کاربرد دارد.

3- مسئوليت نظارت و اجرا :

نظارت: واحد HSE

اجرا: کلیه افرادی که با ماشین آلات و ماشین افزارها کار میکنند.

4- شرح :

ماشین های افزار به نظر کارشناسان امر، به دو دسته ی کلی به شرح زیر تقسیم می شوند:‏

‏1. ماشین هایی که حرکت اصلی آنها دورانی میباشد و به ماشین های افزار مدوام معروفند. اعم ‏از ماشین های تراش و ماشین های فرز.

‏2. ماشین هایی که حرکت اصلی آنها حرکتی رفت و‌آمدی است و به ماشین افزار متناوب ‏معروفند. اعم از ماشین های صفحه تراش، ماشین های کله زنی و ماشین های اره نواری.‏

دستورالعمل ماشین های تراش

ماشین های تراش خود شامل دو دسته‌ی ذیل می باشند:‏

‏1. ماشین های تراش اونیورسال که به وسیله ی آن می توان سطوح جانبی و قاعده های ‏استوانه ها و مخروط ها و نیز سوراخ های استوانه ای و مخروطی و پیچ دنده ها را به اندازه هایی ‏مختلف تراشید و قطعات فلزی را با مته سوراخ و نهایتا قلاویز کرد. ‏

‏2. ماشین های تراش مخصوص که برای انجام عملیات تراشکاری محدود و در ساختن قطعات ‏معین و سری به کار می روند.‏

ماشین های صفحه تراش، برای تراش صفحات مسطح یا تراشیدن قطعات غیرمنظم و یا ‏صفحاتی که نسبت به هم دارای زوایای مختلف هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع ‏ماشین ها، حرکت اصلی، به صورت خطی رفت و برگشتی بوده و شامل سه دسته ی: صفحه تراش ‏معمولی، صفحه تراش دروازه ای و صفحه تراش عمودی یا کله زنی تقسیم می باشند.‏

دستورالعمل ماشین های فرز

‏ ماشین های فرز، در تراشیدن سطوح به اشکال مختلف و درآوردن شیارهای مستقیم، ‏مارپیچ، چرخ دنده، پیچ بری و سایر عملیات ذیربط کاربرد دارند و می توان از آنها برای ‏تراشیدن سریع تر، دقیق تر و تمیزتر سطوح نسبت به ماشین های صفحه تراش بهره برداری ‏کرد. اگر قسمت قلم گیر فلز به طور افقی قرار گرفته باشد، به آن فرز افقی و اگر قائم باشد به ‏آن فرز عمودی یا قائم اطلاق می گردد.‏

‏1-4- تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با ماشین های تراش

‏1. قبل از شروع عملیات تراش باید دستگاه مرغک-رنده، را کاملا در محل های خود، محکم ‏کرد.‏

‏2. هنگام سوار و یا پیاده کردن سه نظام و چهار‌نظام، صرفاً از نیروی دست استفاده شود چرا ‏که استفاده از نیروی دوار ماشین، مخاطره آمیز است.‏

‏3. پیش از سوار و پیاده کردن سه نظام، تخته چوبی مخصوص باید روی ریل ماشین قرار ‏گیرد تا از صدمه دیدن ریل های ماشین  جلوگیری کرد.‏

‏4. بلافاصله پس از محکم کردن کار روی دستگاه، باید آچار مخصوص سه نظام را از روی آن ‏برداشت.‏

‏5. مبادرت به اندازه گیری کار یا میزان کردن رنده هنگام گردش کار، خطای محض است.‏

‏6. نباید بر روی کار، زیاد خم شد زیرا همواره خطر پرش براده های ناشی از تراش قطعه ی ‏کار وجود دارد.‏

‏7. برای تراش میله های بلند (کارهای طویل)  باید از تکیه گاه قطعه ی کار و سایر وسایل ‏مخصوص استفاده کرد.‏

‏8. برای تنظیم ارتفاع تیغه ها در قلم‌گیر، باید از لایه های مخصوص استفاده کرد و رنده را ‏باید حداقل با دو پیچ در قلم‌گیر محکم کرد.‏

‏9. برآمدگی گیره های سه نظام  را باید با کلاهک حفاظتی پوشاند.‏

‏10. هنگام پاک کردن و گریس کاری دستگاه تراش باید آن را از کار انداخت.‏

‏11. هنگام تراش و کار با سنگ سمباده، استفاده از عینک حفاظتی الزامی است.‏

‏12. برای جمع آوری براده ها باید ازچنگک یا جاروب دستی استفاده گردد.‏

‏2-4- تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با ماشین های صفحه تراش

‏1. دقت شود که پس از هرگونه تنظیم، پیچ های مخصوص را باید تنظیم محکم کرد.‏

‏2. ابزار و وسایل را باید پس از تنظیم ماشین، از روی آن برداشت.‏

‏3. هنگام کار کردن ماشین، باید از تمیز کردن سطح کار با دست، جدا خودداری کرد.‏

‏4. در قسمت عقب ماشین باید حفاظ نرده ای نصب گردد.‏

‏5. در ماشین های صفحه تراش دروازه ای باید دهانه های باز میز ثابت ماشین را، به وسیله ‏ی صفحات فلزی با حفاظ مناسب دیگر پوشاند.‏

‏6. در ماشین های صفحه تراش دروازه ای که احتمال برخورد میز متحرک و یا قطعه ی کار ‏به قسمت های آزاد اطراف ماشین وجود دارد، حتماً باید از حفاظ مناسب استفاده کرد.‏

‏3-4-  تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با ماشین های فرز

‏1. دقت شود که پس از هرگونه تنظیم، پیچ های مخصوص تنظیم محکم گردد.‏

‏2. ابزار و وسایل را باید پس از تنظیم ماشین، از روی آن برداشت.‏

‏3. هنگام کار با فرز عمودی، باید از حرکت سریع و استفاده از بار زیاد خودداری گردد چرا که ‏در غیر اینصورت، تیغه ی فرز شکسته و جراحاتی را در بدن فرد ایجاد می کند.‏

‏4. چنانچه مهره ی میله ی محور فرز محکم شده باشد، برای باز کردن آن نباید از نیروی ‏گردان خود ماشین استفاده کرد بلکه پس از توقف کامل ماشین با وسایل مخصوص، باید آن را باز ‏کرد.‏

‏5. باید سرعت و بار را همیشه محاسبه و تنظیم کرده و بار باید همواره در جهت عکس ‏گردش تیغه ی فرز قرار گیرد.‏

‏6. در هنگام کار با ماشین فرز، باید اکیداً از دست زدن به تیغه ی آن خودداری کرد.‏

‏7. در ارتباط با مایعات خنک کاری که از چسپیدن براده ها به تیغ فرز جلوگیری می کنند و ‏حرارت حاصل از کار ماشین را از قطعه ی کار و فرز می گیرند، استفاده از انواع روغن مناسب ‏برای ماده ی مورد ماشین کاری، اهمیت زیادی دارد.‏

‏4-4- تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با ماشین مته

‏1. هنگام کار با ماشین مته، باید از لباس کار چسپیده استفاده کرد و آستین ها را بالا زد چرا که ‏در غیر اینصورت، ممکن است لبه ی آستین، لای تیغه های مته گیر کرده و باعث کشیده شدن ‏دست کارگر به داخل دستگاه، شکستگی استخوان و ایجاد جراحات شدید گردد.‏

‏2. قبل از شروع به‌کار با ماشین مته، باید شال گردن، ساعت مچی و انگشتر را از کارگران ‏دور کرد وگرنه خم شدن آنها روی دستگاه به منظور تنظیم محل سوراخ، مخاطراتی جدی ‏به ‌همراه دارد.‏

‏3. هنگام کار با ماشین مته، استفاده از دستکش، به خاطر مخاطرات احتمالی ذیربط، مجاز ‏نیست مگر آنکه در صورت لزوم، برای اتصال دادن بدنه ی دستگاه به زمین از دستکش مخصوص ‏استفاده گردد.‏

‏4. هر جسمی قرار است با دستگاه مته سوراخ شود باید ابتدا روی میز دستگاه محکم شود تا ‏نوک مته ی در حال چرخش، آن را به سمتی پرتاب نکند و باعث زخمی شدن کارگر نگردد.‏

‏5. قبل از قرار دادن هر جسم روی صفحه ی دستگاه مته برای سوراخ کردن آن، باید فعالیت ‏دستگاه را متوقف کرد.‏

ایمنی در سوراخکاری

‏6. هیچگاه نباید آچار را روی سه نظام مته ها گذاشت وگرنه، هنگام چرخش مته، به خارج ‏پرتاب گردیده و فرد را شدیداً زخمی می کند.‏

‏7. هنگام سوراخ کردن اجسام، به خصوص اجسام ترد و شکننده، باید عینک حفاظتی به چشم زد ‏وگرنه ممکن است اصابت براده های جداشده از اجسام به چشم، موجب جراحات و یا حتی نابینایی ‏فرد شود.‏

‏8. برای جمع کردن براده های روی میز باید از برس مخصوص استفاده کرد نه از دست ها، ‏زیرا مجروح شدن دست توسط براده های فلزی با توجه به آلودگی آنها، امکان ابتلا به بیماری ‏هایی چون کزاز را فراهم می کند.‏

‏9. برای انجام هرکاری از قبیل روغن کاری، تغییر مکان یا تغییر دستگاه مته‌ باید آن را خاموش ‏کرد.‏

‏10. برای جلوگیری از مخاطرات کار با ماشین مته، استفاده از انواع حفاظ گذاری مناسب، نظیر ‏حفاظ های تلسکوپی عقب رو که به غلاف محور مته گیر محکم شده و صفحه ی حفاظتی آن، حول ‏یک محور لولایی قائم می چرخد، الزامی است.‏

‏5-4-  تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با دستگاه های پرس

پرس ها، ماشین هایی هستند که برروی قطعه ی کار با فشار بدون ضربه کار می کنند و برای ‏شکل دهی فلزات مختلف اعم از خمکاری، مستقیم کردن، پرس، تزریق، و کشش صفحات فلزی، ‏همچنین به منظور جوش دادن قطعات در فشار زیاد به‌کار می روند. کلیه پرس ها دارای میزکار ‏هستند که ممکن است ثابت یا متحرک  بوده و کار با آنها، مستلزم توجه به موارد حفاظتی و ایمنی ‏زیر است:‏

‏1. هر روز، قبل از آغاز به کار پرس ها، باید آنها را مورد بازدید و آزمایش قرار داد.‏

‏2. کلیه ی وسایل انتقال نیرو از قبیل چرخ دنده ها فلکه ها، تسمه ها، و چرخ های طیار پرس ‏ها باید حفاظ گذاری گردد.‏

‏3. پرس ها باید مجهز به وسایلی باشند که از به راه افتادن بی موقع آنها جلوگیری کند. ‏همچنین باید دارای وسیله ی تک ضربه ای نیز باشند. وسایل تک ضربه ای، برای تأمین حفاظت ‏کارگران، نقش اساسی دارند و دستگاه های ضدضربه، برای جلوگیری از خرابی خود ماشین پرس، ‏مورد استفاده قرار می‌گیرند.‏

‏4. تغذیه و تخلیه ی اتوماتیک قطعات کار باید توأم با حفاظ گذاری قسمت کشویی که مانع ‏ورود دست کارگر به منطقه ی خطر شود، صورت پذیرد و کورس کشویی مزبور باید به میزان ‏‏10-8 میلی متر محدود باشد.‏

‏5. نصب صفحات حفاظتی ثابت که جلوی کار را می پوشاند و از ورود دست کارگر به داخل ‏منطقه ی خطر جلوگیری می کند، ضروری است.‏

 تدابیر ایمنی و حفاظت در هنگام کار با دستگاه های پرس – ادامه

‏6. استفاده از حفاظ های ردکننده، الزامی است به‌گونه ای که موقع پایین آمدن تسمه، اهرم ‏متحرک نیز که به آن متصل شده، با سنبه پایین بیاید و باعث شود که دو اهرم موازی (که با ‏بدنه ی ثابت پرس، به طور لولایی متصل شده اند) به سمت راست حرکت کنند و چنانچه دست ‏کارگر، در منطقه ی خطر سنبه باشد، به وسیله ی لوله ی لاستیکی به سمت راست رانده شده و ‏درمحل بی خطری کنار پرس، دست را بین دو قطعه ی قابل ارتجاع نگه دارد. این نوع حافظ، برای ‏پرس هایی که با سرعت متوسط کار می کنند مناسب است و در سرعت های بالا، ضربه ی ‏شدیدی به دست وارد می کند در حالیکه برای پرس های سریع، استفاده از صفحات حفاظتی ثابت، ‏مناسب تر است.‏

‏7. پرس ها باید در محل هایی که نور آفتاب، به قدر کافی وجود داشته باشند، نصب شوند و ‏در هنگام شب علاوه بر روشنایی محل کار (کارگاه) باید محل کار پرس ها به وسیله ی لامپ های ‏مناسب، کاملاً روشن شود. شایان ذکر است که بین هر پرس با پرس دیگر، باید حداقل 1 متر ‏فاصله وجود داشته باشد.‏

‏8. در موقع تنظیم سنبه و ماتریس یا تعمیر آن ، ممکن است قطعه ای روی پدال بیفتد یا پا با ‏پدال تماس پیدا کرده و به طور ناگهانی، پرس را از کار بیندازد و ایجاد خطر کند. برای جلوگیری ‏از این خطر، استفاده از حفاظ مانع دار، حفاظ لولادار و حفاظ پوششی توصیه می گردد.‏

‏6-4- تدابیر و ایمنی و حفاظت، هنگام کار با ماشین های چوب بری

‏6-4- 1- اره تسمه ای

‏1. قسمت هایی از دستگاه اره تسمه ای که مورد استفاده نیست، خواه قسمت روی میز و خواه ‏زیر میز، اعم از فلکه ها و شاخه ها بایداز حفاظ مناسب برخودار باشند.‏

‏2. حفاظت (پوشش) اره تسمه ای باید به‌گونه ای باشد که در صورت پاره شدن تسمه ی اره‌ و ‏برای ترمیم یا تعویض آن، به سهولت و به سرعت بتوان حفاظ را برداشت و پس از برطرف ‏کردن نقص، مجدداً آن را بست.‏

‏3. هنگام سوار کردن اره ی تسمه ای باید دقیقا آن را بررسی کرد تا عیبی نداشته باشد و از ‏به کار بردن اره ی تسمه ای معیوب و ترک دار باید جداً خودداری کرد.‏

‏4. از برداشتن اره ی تسمه ای از روی فلکه و جمع کردن قطعات پاره شده و شکسته ی آن ‏قبل از توقف کامل ماشین، باید اکیداً اجتناب شود. ضمناً دندانه های تیغه ی اره باید تمیز بوده و ‏اگر قطعه ی کار طویل باشد باید تکیه گاهی برای آن فراهم کرد و یا آن‌ را از دستگاه نوار نقاله ‏به سمت دستگاه اره هدایت کرد.‏

‏5. دندانه های اره ی تسمه ای باید همواره تیز و برنده باشند و برای تیزکردن دندانه ها، باید ‏از ماشین مخصوص تیزکننده استفاده کرد.‏

‏6-4- 2- اره ی دوار

‏1. در اره ی دوار رومیزی، باید دندانه های اره، خواه قسمت روی میز و خواه قسمتی که زیر ‏میز قرار دارد، مجهز به پوشش قابل تنظیم باشد و طوری آن را بپوشاند که هنگام اره کردن، ‏دست های کارگر، از خطر تماس با دندانه های اره در امان بماند.‏

‏2. قسمت فوقانی صفحه‌ی اره ی دوار نیز مانند کلاهک حفاظتی فولادی پوشیده شده باشد. ‏البته بزرگی و کوچکی این کلاهک باید با بزرگی و کوچکی صفحه ی اره، متناسب باشد.‏

‏3. برای قسمتی از اره ی دوار نیز که زیر میز قرار دارد، باید پوشش حفاظتی تهیه کرد. این ‏پوشش فلزی باید حداقل10 سانتی متر از ردیف دندانه های اره فاصله داشته باشد و به صورتی ‏جای گیر شده باشد که برای تعویض صفحه ی اره و یا تخلیه خاک اره ی انباشته شده در پوشش، ‏بتوان به سهولت آن را برداشت و مجدداً به جای خود گذاشت.‏

‏4. ارتفاع قسمتی از اره ی دوار که باید روی میز نمایان باشد با ضخامت کار که باید اره شود، ‏متغیر است و باید بتوان آن را کم و زیاد کرد.‏

‏5. دسته ی مخصوص بار دادن قطعه ی کار، ابزاری است که باید در دسترس کارگر باشد تا ‏با استفاده از آن ابزار، قطعه ی کار را ضمن فشار به سطح صاف میز (به منظور کنترل بهتر) به ‏سمت دندانه های اره براند.‏

‏6. برای ایجاد چاک در قطعه ی کار باید به کمک کشوی مخصوص دسته دار، قطعه ی کار را با ‏دست راست و دسته ی کشو را  با دست چپ مهار کرده و قطعه ی کار را به سمت دندانه های ‏اره هدایت کرد.‏

‏6-4- 3- ماشین (تیغه ی) رنده ی نجاری

‏1. تیغه ی رنده را باید به اندازه ی موردنیاز، آزاد گذاشت و قسمت های دیگر آن را باید ‏پوشانید. برای این منظور باید از حفاظ چندلبه ای استفاده کرد، حفاظی که از قطعات کوچک چوب ‏لولا شده به یکدیگر، تشکیل شده است.‏

‏2. برای رنده کردن قطعات کوچک چوب باید از دستگیره های هدایت کننده استفاده شود. ‏سطح زیرین این دستگیره نیز باید دارای یک برآمدگی مانند پاشنه بوده و از یک ورقه ی ‏لاستیکی، پوشیده شده باشد. این پاشنه و ورقه ی لاستیکی دستگیره موجب می شود که هنگام ‏رنده کردن، سطح زیرین دستگیره، روی سطح فوقانی قطعه ی کار نغلزد و از آن جدا نشود.‏

‏3. نوع دیگر حفاظ تیغه ی رنده که می تواند قطعه ی کار را نیز هنگام رنده کردن، تحت فشار ‏قرار داده و مانع پس زدن آن شود، تخته ای زانویی شکل به نام حفاظ پس رونده یا عقب رونده ‏است که از چوب محکم، تهیه شده و روی میز رنده، به صورتی کار گذاشته می شود که حالت ‏فنری و ارتجاعی آن به قطعه ی کار، فشار وارد کند و آن را هنگام رنده کردن، محکم نگه دارد و ‏در جهت صحیح، به جلو براند.‏

‏6-4- 4- ماشین فرز نجاری

‏1. ماشین فرز نجاری، دارای یک محور قائم است که تیغه ی فرز، روی آن محکم می گردد. ‏برای ایمنی و حفاظت کارگران در هنگام کار با این دستگاه باید حلقه ی فلزی، حلقه ی چوبی و ‏قوس حفاظتی آن به عنوان سه وسیله ی حفاظتی و مانع زخمی شدن کارگران توجه ویژه منظور ‏کرد.‏

‏2. فاصله ی بین سطح میز فرز و سطح زیرین حلقه ی حفاظتی فلزی متصل به محور فرز ‏نباید از فاصله ی موردنیاز برای استقرار قطعه ی کار در زیر حلقه تجاوز کند وگرنه، ممکن است ‏دست کارگر با قسمت های گردان تماس پیدا کرده و حادثه پدید آورد.‏

‏3. فاصله ی دایره ی داخلی حلقه ی حفاظتی چوبی از لبه ی تیغه ی فرز باید حداقل ‏15 mm‏ ‏‏(میلی متر) باشد و قطعه ی کار باید به سهولت زیر قطعه ی حفاظ حرکت کند.‏

‏7-4- تدابیر ایمنی و حفاظت، هنگام کار با دستگاه سمباده

‏1. به علت دور زیاد و نیروی گریز از مرکزی که به اجزای سنگ سمباده وارد می گردد، ‏خطر خرد شدن و پرتاب آن به اطراف وجود دارد. دور زیاد سنگ، به دلیل این است که در دور ‏زیادتر، سنگ سمباده فلزات را در دور بالا بهتر تراش می دهد.‏

‏2. اندازه ی سرعت محیطی قرص سمباده، به دو عامل بستگی دارد که عبارتند از اندازه ی ‏قطر سنگ و چرخش آن در دقیقه. سرعت محیطی سنگ ها با برچسپی که همیشه روی آنها نصب ‏می شود مشخص می گردد و نباید آن را زیاد کرد مگر آنکه سازنده ی وسیله توصیه کند.‏

‏3. سنگ سمباده با فرم ها و اندازه های مختلف وجود دارد که هریک از آنها را باید روی ‏دستگاه مخصوص خود سوار کرد.‏

‏4. هر دستگاه سنگ سمباده باید به پوشش حفاظتی از فلزات سخت، مقاوم و متناسب با ابعاد ‏سنگ مجهز باشد تا ذرات و گرد سنگ سمباده را که هنگام کار، از سنگ پرتاب می شود، در خود ‏نگه دارد و در صورت ترکیدن یا خرد شدن سنگ، مانع پرتاب قطعات آن به اطراف و ایجاد ‏حوادث مخاطره آمیز گردد.‏

‏5. پوشش حفاظتی سنگ سمباده، نباید تمامی قرص سنگ را بپوشاند زیرا قسمتی از سنگ باید ‏برای صیقل دادن و سمباده زدن ابزار، آزاد و بدون پوشش باشد.‏

‏6. فاصله ی بین محیط قرص سنگ سمباده و جدار پوشش آن، نباید از 5 میلی متر تجاوز کند. ‏بدیهی است که هر سنگ سمباده، به مرور زمان سایییده می‌شود و فاصله ی بین محیط سنگ با ‏پوشش ذیربط، بیشتر از 5 میلی متر می‌گردد که در این صورت باید جای پوشش را تغییر داد و ‏آن را به سنگ، نزدیکتر کرد و یا اینکه باید آن را با پوشش دیگری که متناسب با قطر سنگ باشد، ‏تعویض کرد.‏

تدابیر ایمنی و حفاظت، هنگام کار با دستگاه سمباده – ادامه 1

‏7. باید سنگ سمباده ای را به کار برد که دارای مشخصات مربوط به نام کارخانه ی سازنده، ترکیب ‏شیمیایی سنگ سمباده، ابعاد سنگ سمباده و حداکثر دور مجاز در دقیقه به همراه سرعت حرکت ‏محیطی آن به متر در ثانیه، باشد.

‏8. سنگ سمباده را باید از ضربه و تکان، محفوظ نگاه داشت زیرا حساس است و زود ‏می‌شکند.‏

‏9. سنگ سمباده، در مقابل رطوبت و تغییر ناگهانی دمای هوا بسیار حساس است لذا همواره ‏باید آنرا در محل خشک و نیز در دمای معتدل یکسان نگاه داشت.‏

‏10. قطر مسیرهای جانبی سنگ سمباده باید حداقل ‏‎1/3‎‏ قطر سنگ باشد و زمان سوار کردن ‏سنگ و اتصال سپرهای جانبی باید یک ورق لاستیک، مقوا، نمد و یا چرم بین آن دو قرار ‏گیرد تا از ایجاد تنش و خورد شدن سنگ جلوگیری کرد.‏

‏11. پس از سوار کردن سنگ سمباده روی دستگاه توسط کارگر با تجربه، باید به مدت 5 ‏دقیقه آن را مورد تست قرار داد و در طی این مدت، باید توقف و رفت و آمد افراد در منطقه ‏را ممنوع کرد. ضمناً هرگز قبل از اطمینان از صحیح بستن سنگ سمباده نباید ماشین را بکار ‏انداخت.‏

تدابیر ایمنی و حفاظت، هنگام کار با دستگاه سمباده – ادامه 2

‏12. تکیه گاه ابزار از سنگ سمباده باید قابل تنظیم باشد تا بتوان آن را از سنگ دور یا به آن ‏نزدیک کرد و طوری آن را میزان نمود که فاصله ی لبه ی آن از لبه ی محیطی سنگ سمباده، از ‏سه میلی متر تجاوز نکند چرا که فاصله ی بیش از 3 میلی متر ممکن است موجب در رفتن ابزار ‏از دست یا گیر کردن آن بین تکیه گاه و سنگ سمباده شود و سنگ را بشکند و در نتیجه، آسیب ‏شدید ایجاد کند.‏

‏13. در صورت زیاد بودن میزان گردوغبار متصاعد شده در هنگام کار، باید با استفاده از ‏دستگاه مکنده گردوغبار و براده ی حاصل از سمباده را جذب و از خروج آن به خارج از کارگاه ‏جلوگیری نمود.‏

‏14. هنگام کار با دستگاه سنگ سمباده، باید از عینک ایمنی استفاده کرد. هرچند که در جلوی ‏آن، صفحه ی شفاف حفاظتی، نصب شده باشد.‏

‏15. وقتی که سنگ سمباده ای، گردیِ خود را از دست بدهد، باید با قلم الماس یا ابزارهای ‏مناسب، گردی را دوباره در آن ایجاد کرد.‏

‏16. نیروی محرکه ی دستگاه سنگ سمباده، غالباً موتور برق است که به وسیله‌ی تسمه و یا ‏چرخ دنده، سنگ را به چرخش درمی آورد. لذا باید بر روی چرخ دنده و تسمه های انتقال نیرو، ‏حفاظ مناسب و مطمئن نصب کرد و همچنین سیستم ارت (اتصال به زمین) نیز همواره باید ‏رعایت گردد.‏

5- توزیع نسخ :

مطابق با فرم فهرست اطلاعات مدون معتبر سیستم مدیریت یکپارچه توزیع شده است.

6- مدارک پیوست  :

 ندارد.

ایمنی کار با ماشین آلات و اهمیت آن

در بحث HSE یکی از مواردی که بسیار مهم هست، ایمنی کار با ماشین آلات میباشد.

روش اجرایی ایمنی کار در ماشین آلات بیان میکند که کارگران و اپراتورها چگونه از ماشین آلات استفاده می کنند. دستورالعمل ایمنی ماشین آلات راهکارهایی را برای کارفرمایان بیان میکند تا بر طبق آن کارگران را مجاب به رعایت نکات ایمنی کنند.

وظایف کارفرمایان از جمله برآوردن نکات مهم ایمنی ماشین است که در ادامه بیان می کنیم در آیین نامه ایمنی در ماشین آلات بیان میگردد. در جهت ایمنی کار با ماشین آلات بیان میکند که بدانند که این همچنین شامل داشتن ترتیبات نگهداری کافی برای اطمینان از ایمن بودن استفاده از آن است.

خطرات کار با ماشین آلات

با توجه به اهمیت ایمنی ماشین، خطرات کار با ماشین الات را می توانیم اینگونه تعریف کنیم.

ماشین آلات متحرک می تواند به طرق مختلف باعث آسیب شود.

افراد ممکن است در اثر جابجایی قطعات ماشین آلات یا مواد پرتاب شده مورد ضرب و جرح قرار گیرند.

ممکنه قسمت‌هایی از بدن مانند دست در بین غلتک‌ها، تسمه‌ها و محرک‌های قرقره گیر کند.

لبه های تیز می تواند باعث بریدگی و جراحت های شدید شود. قطعات نوک تیز می توانند باعث ایجاد جراحت و زخم و یا سوراخ شدن پوست شوند.

ممکنست افراد دچار نقص عضو شوند. چه بسیار گزارشهایی از سازمان اورژانس کشور که کارگران حین کار انگشتان دست خود را از دست دادند. حتی گاهی این جراحات باعث قطع عضو (مانند دست از مچ) می گردد.

بخشهایی از دستگاه، مواد و گازهای گلخانه‌ای (مانند بخار یا آب) می‌توانند به اندازه‌ای سرد یا گرم باشند که باعث سوختگی شوند. جریان الکتریسیته می تواند باعث برق گرفتگی و سوختگی شود.

ریسکهای کار با ماشین آلات

صدمات کار با ماشین آلات ممکن است زمانی رخ دهد که:

ماشین آلات عیب پیدا میکنند و دیگر قابل اعتماد نیستند و کار با آنها ممکن هست باعث ایجاد خطر گردد.

افرادی که با ماشین آلات کار میکنند بی تجربه هستند و یا انقدر آموزش ندیدند که بتوانند بطور صحیح و ایمن از ماشین آلات استفاده کنند.

در نهایت دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات باید به کاهش یا جلوگیری از خطرات برجسته ی کار با ماشین آلات کمک کند.

هر کسی که با ماشین افزار یا اطراف آن کار می کند باید همیشه نسبت به خطرات احتمالی هوشیار باشد. از آنجایی که با توجه به علم و تکنولوژی ماشین‌ها پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر می‌شوند، افرادی که با ماشین آلات کار میکنند باید دانششان بروز گردد. همچنین متناسب با ماشین آلات به روز راهکارهای ایمنی مناسب با آن را جهت محافظت از خود بیاموزند.

کارفرما باید اطمینان حاصل کند که تمامی کارکنان و کارمندانشان با قوانین ایمنی ماشین آلات آشنا هستند. همچنین جلسات آموزشی منظمی برای به روز رسانی دانش کارکنان برگزار کند.

جهت اطلاعات کافی در خصوص ریسکهای محیط کار بر روی مقاله روش اجرایی مدیریت ریسکها و فرصتها کلیک نمایید.

اصول ایمنی کار با ماشین آلات

در زیر ده قانون برتر اصول ایمنی کار با ماشین آلات را بیان می کنیم.

هنگام کار با ماشین آلات بایستی محافظ ها به درستی نصب و تنظیم گردند.

هرگز محافظ های ماشین را برندارید.

از دستگاهی با محافظ های غیرمجاز یا معیوب استفاده نکنید.

اگر مشکلی در حفاظ ماشین پیدا کردید، فوراً آن را گزارش دهید.

قطعات ماشین را تا جایی که ممکن است بدون برداشتن محافظ روغن کاری کنید.

فقط پس از قفل شدن تجهیزات، محافظ ماشین را بردارید.

از ایجاد خطرات ایمنی خودداری کنید. به عنوان مثال مراقب باشید اشیاء در قسمت های متحرک دستگاه نیفتند.

همیشه از لباس های محافظ مناسب (PPE) استفاده کنید و اجازه ندهید جواهرات، لباس های گشاد یا موهای بلند در نزدیکی دستگاه ها آویزان باشند. جهت کسب اطلاعات در خصوص تجهیزات متناسب سازمان خود، بر روی مقاله دستورالعمل استفاده از تجهیزات فردی کلیک نمایید.

هرگز از ماشین فاصله نگیرید تا زمانی که تمام قطعات آن از حرکت باز ایستند.

همیشه هر گونه سوال یا نگرانی در مورد ایمنی ماشین یا کار با محافظ ها را با سرپرست در میان بگذارید.

آیین نامه ایمنی ماشین های صنعتی

یک محل کار صنعتی ایمن، یک محل کار کارآمدتر برای کارکنان فراهم می آورد. شما می توانید با ارزیابی ریسک و به حداقل رساندن خطرات، محیط ماشین آلات صنعتی کم خطرتر و ایمن تری را هم برای کارگران و هم برای تمامی افراد درگیر با ماشین افزار صنعتی ایجاد کنید. با این حال، تعیین اینکه کدام استانداردهای ایمنی ماشین برای ماشینهای صنعتی شما لازم هست، نیازمند اطلاعات کافی میباشد.

مقررات و دستورالعمل‌های ایمنی ماشین برای دستگاههای صنعتی و استانداردهای لازم جهت استفاده از این دستگاهها و ماشین افزار صنعتی مختص خودش تهیه و تدوین میگردد. جهت تهیه و تدوین یک دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات صنعتی با مرکز سیستم کاران با شماره 79165-021 تماس حاصل نمایید.

دستورالعمل ایمنی ماشین آلات سنگین

هر ساله اپراتورهای تجهیزات سنگین، کارگران و تمامی افراد درگیر (عابران پیاده و کارگران زمینی) در اثر تجهیزات سنگین متحرک مجروح یا کشته می شوند. بسیاری از این حوادث در نتیجه واژگونی ماشین آلات سنگین یا برخورد ماشین افزارهای سنگین رخ میدهد. حتی ممکن است این ماشین آلات سنگین باعث له شدن افراد توسط تجهیزات آن گردد.

حوادث مرگبار بسیاری از سازمان پزشکی قانونی کشور ، مبنی بر مرگ‌های ناشی از حوادث در محیط کارهایی همچون صنعت ساخت‌وساز، گزارش میگردد. 75 درصد این مرگها مربوط به تجهیزات سنگین است.

حوادث متعددی حین کار با ماشین آلات سنگین ممکنست اتفاق بیوفتد که منجر به جراحات و تلفات گردد. از این حوادث میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

سقوط مواد و بار یکی از حوادثی هست که ممکن است در اثر عدم رعایت نکات ایمنی ماشین افزارهای سنگین پیش بیاید.

نقاط کور اپراتور تجهیزات سنگین از دیگر عوامل خطر آفرین عدم رعایت نکات ایمنی در ماشین آلات سنگین محسوب میگردد.

خطاهایی که اپراتور در حال پیاده و رهایی تجهیزات در دنده، یا تنظیم نکردن ترمزها یا فشار دادن چرخ ها مرتکب میگردد.

واژگونی تجهیزات ماشین آلات سنگین از دیگر عوامل خطر زای استفاده از ماشین آلات سنگین هست.

بایستی کنترل گردد که تجهیزات یا کنترل ها در طول تعمیر و نگهداری قفل نشده باشند.

دستورالعمل ایمنی ماشین افزار

ماشین‌افزار در کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی خصوصا ابزاری کاربردی است، اما کار با آنها همیشه خطراتی را همراه دارد. خطراتی ناشی از لبه های تیز، گیره ها، پرس ها، سطوح داغ و قطعات متحرک واضح که اپراتورهای دستگاهها را تهدید میکند. به همین جهت دستورالعمل ایمنی در ماشین افزار یا دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات تهیه و تدوین گردید.

نکات ایمنی که برای ایمنی کار با ماشین افزار بسیار مهم هست، زیادند اما از بین آنها به موارد زیر توجه کنید.

ابتدا اپراتورها بایستی آموزش کامل کار با ماشین افزار را ببینند. جهت نحوه آموزش کارکنان مطالعه مقاله دستورالعمل آموزش برای کارفرمایان راهنمای مناسبی میباشد.

اپراتورهای ماشین افزار باید اقدامات احتیاطی عملیاتی برای استفاده ایمن از ماشین افزار را انجام دهند.

اولین اقدام همیشه باید حذف خطرات با نصب محافظ فیزیکی باشد.

علائم هشدار دهنده واضح باید نصب شود.

از سیستم‌های ایمنی ماشین‌آلات همچون سوئیچ‌ها، حسگرها و دستگاه‌های محافظ نوری الکترونیکی برای نظارت بر نحوه تعامل اپراتور با ماشین بایستی استفاده گردد.

دستورالعمل ایمنی دستگاه

دستورالعمل ایمنی دستگاه ، استفاده ایمن و کارآمد از محصولات و تجهیزات و دستگاههای شرکت را تسهیل می کند. بایستی اشاره کرد که دستورالعمل ها مستنداتی هستند که برای تمامی محصولات و تجهیزات و نحوه استفاده از آنها تدوین میگردند. دستورالعملها (روشهای اجرایی، دستورالعملها و فرمها) جهت استفاده سازمانها در هر زمان برای پرسنل و اپراتورها تدوین میگردد.

دستورالعمل های ایمنی کار با دستگاه حاضر به اپراتور اطلاعات زیر را می دهد.

هنگام کار با دستگاه الزامات ایمنی را رعایت کند.

دستگاه را طبق دستورالعمل ایمنی در دستگاه نگهداری و محافظت کند.

دستگاه را طبق دستورالعمل ایمنی دستگاه تمیز کند.

در صورت بروز خطا اقدامات مناسب را انجام دهد.

حداقل PPE مورد نیاز چقدر هست.

عینک ایمنی مناسب را جهت کار با دستگاه خود انتخاب نماید.

کفش های پنجه بسته را هنگام کار برگزیند.

خطرات و ریسکها را شناسایی و کنترل کند.

آیین نامه ایمنی کار با دستگاه تراش

ماشین های تراش حاوی چندین قطعه با چرخش سریع هستند که می توانند در هنگام تماس و حین کار خطرات زیادی را بوجود بیاورد.

تمام قسمتهای بدن باید از تمام قسمتهای دستگاه تراش دور باشد که آسیبی به اپراتور دستگاه نرسد.

اپراتور دستگاه هنگام کار با ماشین تراش هرگز از لباسهای گشاد یا جواهرات استفاده نکند.

چنانچه اپراتور دارای موهای بلند باشد، موهای بلند را پشت سر و بالا ببندد که لای دستگاه گیر نکند.

برای محافظت در برابر تماس تصادفی با قطعات در حال چرخش از محافظ استفاده کند.

هنگامی که دوک تراش با سرعت بیش از حد یک دور در دقیقه تنظیم شود، چرخش دوک در شرایط اضطراری بیشتر طول می کشد. اسپیندل را به 1000 RPM محدود کنید و از کمترین RPM قابل استفاده برای کار استفاده کنید.

چرخش و سایر قسمت های متحرک می توانند نقاطی را ایجاد کنند. نقاط نیشگون می توانند قسمت های بدن را خرد، کبود، پاره یا قطع کنند. اپراتور بایستی هنگام کار با دستگاه تراش از تماس با این نقاط خودداری کند و از محافظ استفاده نماید.

آیین نامه ایمنی کار با دستگاه تراش – ادامه

ابزارهای برش، مته ها، لبه های ماشین کاری ، براده ها و برش ها خطرات احتمالی بریدگی و پارگی ایجاد میکنند. اپراتور بایستی با تمام قطعات تیز و این دست ابزار با احتیاط کار کند. تراشه ها را با دست خالی پاک نکند و از برس یا وسیله مناسب برای جمع کردن تراشه ها استفاده کند.

فلزکاری با سرعت بالا می تواند خطرات سوختگی ناشی از مقدار زیاد اصطکاک ایجاد کند. تراشه‌های برش، قطعات کار و برش‌ها می‌توانند در حین و بلافاصله پس از فرآیند کار، داغ باشند. قبل از اینکه به اشیاء دست بزنید، زمان کافی برای خنک شدن همه اشیاء بگذارید.

مرکز مشاوره و اطلاع رسانی سیستم کاران با کادری مجرب و سابقه طولانی بعنوان مرکزی عام المنفعه در خدمت متقاضیان هست. این مرکز تمامی مستندات ایزو را بطور رایگان در اختیار متقاضیان قرار میدهد. دانلود رایگان مستندات ایزو از سایت سیستم کاران به راحتی ممکن هست.

دانلود رایگان نمونه دستورالعمل ایمنی در ماشین آلات – فرمت Word